Onderzoek: Corona Cooking Survey

Wat leren we uit de Corona Cooking Survey?

Samen met Universiteit Antwerpen, UGent en KU Leuven ondersteunen we met Ik ben meer dan mijn kassaticket een grootschalig internationaal onderzoek naar de kook- en eetgewoontes van mensen sinds COVID-19 en de bijhorende maatregelen.

Sinds de aftrap op 17 april 2020 hebben reeds meer dan 5000 personen de Belgische CoronaCookingSurvey volledig ingevuld. Wat leren we daaruit? Hieronder delen we de eerste resultaten. Hannelore Tyskens, Liesbeth Van Meulder en Jelle Goossens van Rikolto toetsten de resultaten af bij experten in hun netwerk.

Wil je nog meedoen?

Achtergrond

Meer dan 5000 mensen namen deel aan de enquête. Belangrijk om te weten is dat in onderstaande resultaten spreken over onze grootste groep deelnemers: de 4419 Nederlandstalige personen die momenteel in België in lockdown verblijven. Deze groep bestaat voornamelijk uit: grotendeels jonge en hoger opgeleide vrouwen voor wie eten kopen in het algemeen geen financiële zorgen geeft.

Lees meer over de methodologie

1. Boodschappen doen we nu beter voorbereid

  • We gaan iets minder vaak doch nog steeds heel frequent zelf naar de winkel boodschappen doen.
  • We ervaren boodschappen doen momenteel als niet overdreven tijdrovend, en dit is niet anders dan voor de lockdown.

Gwendolyn Maertens (Test Aankoop): "Dit resultaat zien we ook in ons onderzoek terug. 34% van onze respondenten bevestigt veel vaker dan gewoonlijk zelf te koken. En ze doen dat op een georganiseerde manier! Zo zegt 30% zijn maaltijden op voorhand te plannen en 26 % maakt vaak een boodschappenlijstje. Of het nu is uit verveling of omdat al dat lekkers gewoon dichter bij de hand staat, 29% zegt ook méér te eten dan gewoonlijk - en helaas niet altijd gezonder.”

Loes Neven (Gezond Leven): “Planmatig werken (boodschappenlijstje, weekmenu opstellen) kan wel helpen om minder impulsaankopen te doen in de supermarkt of minder te grijpen naar kant-en-klare voeding of afhaal. Dus iemand die van plan is en gemotiveerd is om gezonder te eten ondersteunt dit met boodschappenlijstje.”

“Toch lijkt de motivatie om een boodschappenlijstje te gebruiken vandaag vooral gedreven door de wens om snel en efficiënt te winkelen. Deels uit angst voor besmetting, maar ook omdat warenhuizen vragen om maximaal 30 minuten binnen te blijven. Mensen willen zeker alles meehebben, om te vermijden te vaak naar de winkel te moeten (en we gaan iets minder vaak dan voor corona begrijp ik uit de resultaten)”

  • Boodschappen online bestellen om af te halen blijft bij ons respondenten nog steeds een uitzondering.

Roel Dekelver (Delhaize): “Dit resultaat kunnen we bij Delhaize niet bevestigen. Wij zien een stijging van 30% met zelfs pieken van 100% bij het gebruik van Delhaize Collect.”

2. We doen onze boodschappen nog steeds het vaakst in de supermarkt, en we hebben meer dan ooit oog voor hygiëne en efficiëntie.

  • Over de hele lijn gaan we iets minder vaak naar elk type voedingswinkel. De verschillen zijn klein, doch wel significant. De rangorde is niet veranderd.
  • We winkelen nog altijd heel vaak in de supermarkt, doch wel een tikkeltje minder vaak.

Gwendolyn Maertens (Test Aankoop): “Dat zie je ook in ons Test Aankoop-onderzoek terugkomen. 44 % van de respondenten in ons Test Aankoop-onderzoek gaan minder vaak naar de supermarkt dan voor de lockdown.”

  • Speciaalzaken zoals slagers, bakkers en delicatessenwinkels bezoeken we soms.
  • In de buurtwinkel komen we zelden.
  • In de biologische winkels kwamen onze deelnemers zelden en komen ze nu heel zelden.

Bij de biowinkels waar we ons oor te luisteren legde, spreken ze de eerste weken van de lockdown wel van een overrompeling, vooral in de aankopen van droge voeding. Dat patroon verschilt niet van de ‘reguliere’ supermarkten. Bij de Biotoop (Leuven) en de Origin’o (Leuven) stabiliseerde de situatie in de weken daarna. Bij Bio-Planet Gent houden de verhoogde verkoopcijfers nog aan. Opvallend is de sterke meerverkoop van verse groenten.

  • Ook bij hoevewinkels, buurderijen (lokale netwerken om rechtstreeks van de boer te kopen) en op markten deden onze deelnemers voor de lockdown zelden inkopen en dat is niet veranderd.
  • Maaltijdboxen waren bij onze deelnemers niet populair voor de lockdown, en dat is niet veranderd.

Om dit resultaat te toetsen namen we contact op met Voedselteams en Boeren & Boeren. Daar klinkt een ander geluid.

Eva Sonck (Voedselteams): “Wij zien een sterke stijging in volumes én nieuwe leden sinds de coronacrisis. Ook enkele boeren waarmee we samenwerken en die een eigen hoevewinkel hebben, zien de verkoop in hun eigen winkel sterk stijgen. Zo sterk dat ze moeite hebben om nog aan de Voedselteams te leveren wegens de grote drukte.”

“We hopen dat dit een structurele beweging blijft. Onze boeren die rechtstreekse relaties hebben met consumenten, zijn veerkrachtiger in deze situatie dan boeren die afhankelijk zijn van volatiele markten.”

Hannes Van den Eeckhout (Boeren & Buren): “In de eerste week van de lockdown (16/3) kregen we vijfmaal meer nieuwe klanten dan gewoonlijk. Deze week zijn er maar liefst 13x meer nieuwe Buren dan het wekelijks gemiddelde voor Corona. Dat zal ook te maken hebben met de persaandacht die er geweest is voor de korte keten. De boeren in ons netwerk spreken ook van een hoeveverkoop die 3 tot 4 maal hoger ligt dan gewoonlijk.”

De reden waarom onze respondenten kiezen voor bepaalde winkels is nu helemaal anders dan voordien.

  • Waar we nu veel belang aan hechten en meer dan voordien is: hygiëne en efficiëntie (snel kunnen winkelen).
  • Hoewel het nog altijd geen hoofdreden is, is naar de winkel gaan ‘om het huis uit te gaan’ momenteel iets belangrijker dan voorheen.
  • Een goede winkelatmosfeer liet ons voor de lockdown eerder onverschillig, en vinden we nu helemaal niet meer belangrijk.
  • En hoewel mensen ontmoeten ook voor de lockdown niet echt een reden was om boodschappen te gaan doen, is dat vandaag helemaal geen drijfveer.

Wat we voor de lockdown wel belangrijk vonden laat ons nu eerder onverschillig:

  • Een ruim aanbod aan producten.
  • De beste (goedkoopste) prijs
  • Diversiteit, een ruim aanbod aan producten.
  • Ruim aanbod milieuvriendelijke voeding.
  • Een eerlijke prijs.

Dat we minder aandacht hebben voor een eerlijke prijs, betekent dat ook dat er minder fairtradeproducten verkocht worden? Fairtrade Belgium, partner in Ik ben meer dan mijn kassaticket, schetst een gemengd beeld.

Charles Snoeck (Fairtrade Belgium): “We zien in de eerste 4 weken van de lockdown dat de verkoop van Fairtrade producten in supermarkten eerder sneller stijgt dan die van de niet gelabelde producten. Maar het feit dat we massaal in ons kot blijven, en dus niet meer op kantoor gaan of buitenshuis eten, zorgt natuurlijk wel voor een enorme verkoopdaling in de out-of-home. Om een idee te geven van de omvang: de koffie die buitenshuis wordt geconsumeerd, vertegenwoordigde in 2018 ongeveer 26,1% van de totale hoeveelheid koffie die wereldwijd werd geconsumeerd.”

“We zijn natuurlijk wel bezorgd over de gevolgen van deze crisis. Onze toeleveringsketens zijn uiteindelijk zo sterk als hun zwakste schakel. En dat zijn meestal de producenten. Ook een deel van onze Belgische economie hangt af van kwetsbare producenten in ontwikkelingslanden – denk maar aan onze lekkere Belgische chocolade. Daarom is het van fundamenteel belang om een economisch herstelplan op te stellen dat rekening houdt met de meest kwetsbare economieën.” Lees de opinie van Charles…

3. We hebben van heel veel een beetje gehamsterd, maar niet van noten of kant- en -klare maaltijden.

Kochten we bepaalden producten veel meer en andere minder? We leggen de resultaten van onze bevraging naast de ervaring van de supermarkt.

  • Onze deelnemers kochten iets meer: groenten, pasta, rijst, couscous en andere granen, groenten, melk, fruit, bloem, eieren, en andere zuivelproducten.

Roel Dekelver (Delhaize): “In onze winkels zijn de verschuivingen toch meer uitgesproken. Wij zien echt een sterke meerverkoop van deze producten.”

Eva Biltereyst (Colruyt): "Die trend zien wij ook. Verder zien wij ook een sterke stijging in deze producten: alles om te bakken, deegwaren en rijst, conserven, papier, food of the world (wereldkeuken en smaakmakers), diepvriesgroenten, bereide soepen, diepvriesvis en ontbijtgranen."

  • Er werd een kleine voorraad aangelegd van: water, chips en andere zoute snacks, vlees, aardappelen, snoep, koekjes, cake en andere zoetigheid, peulvruchten, frisdrank, gist, en alcoholische dranken.

Roel Dekelver (Delhaize): “Hier is het beeld minder eenduidig. Voor gist zien bijvoorbeeld een meerverkoop van 40%, voor alcohol stijgt de verkoop met 10%.”

Eva Biltereyst (Colruyt): "De 'genietbieren' gaan duidelijk meer over de toonbank. Verder valt het ons op dat de bubbels het minder goed doen."

  • Er werd een mini voorraadje aangelegd van: brood, vis en plantaardige dranken.
  • Vegetarische producten en noten of notenspreads werden niet gehamsterd.

Roel Dekelver (Delhaize): “Dit klopt met onze ervaring. Voor brood zien we wel een kleine daling in verkoop, omdat mensen nu minder frequent naar de winkel gaan. ”

Eva Biltereyst (Colruyt): "Bij vers brood merken we ook een daling in de verkoop. Verpakt brood en diepvriesbrood dat langer houdbaar is, doen het dan weer beter. Aan de gestegen verkoop van de bakingrediënten kun je zien dat mensen massaal zelf aan het bakken zijn geslagen. De verkoop van gist steeg met 300%! De diepvriesdesserten doen het daardoor ook minder goed."

  • Onze deelnemers kochten ook opvallend minder kant-en-klaarmaaltijden.

Roel Dekelver (Delhaize): “Die verschuiving is inderdaad opmerkelijk. Wij zien 20% minder verkoop van kant- en klaarmaaltijden.”

Gwendolyn Maertens (Test Aankoop): "Vergis je daarentegen niet: dat we meer tijd steken in onze maaltijden betekent niet dat we gezonder eten. In ons onderzoek zegt nauwelijks 19% gezonder te eten, terwijl 23% toegeeft meer zoetigheid en zoute snacks te hebben gekocht."

4. Jeroen Meus blijft onze gids in de keuken

Bij de Universiteit Antwerpen bestuderen ze ook hoe media en mediafiguren ons eetgedrag beïnvloeden. Ook daarover zijn heel wat interessante zaken af te leiden uit de enquête. Deze week geven we alvast mee wat we al lang weten: Jeroen Meus ligt op onze bovenste keukenplank. Hij werd het vaakst als favoriete inspiratiebron vermeld, zowel voor als na de lockdown. Dus: zelfs een pandemie als COVID19 kan onze Meus niet van zijn troon stoten!

Wil je nog meedoen?

Blijf op de hoogte

Laat weten aan je supermarkt dat ook jij meer bent dan je kassaticket en ontvang onze nieuwsbrief.

We gebruiken je gegevens enkel om je op de hoogte te houden van deze campagne. Je kan op elk moment uitschrijven. Hier vind je onze privacyverklaring...